Yeni Başlayanlar için "Varoluşçuluk"




"İnsanda ama yalnız insanda varoluş özden önce gelir.Bu demektir ki insan önce vardır ; Sonra da şöyle ya da böyle olur .Çünkü o özünü kendi yaratır . Nasıl mı ? Dünya 'ya atılarak , orada acı çekerek , savaşarak yavaş yavaş kendini belirler . Bu belirleme yolu hiç kapanmaz  hep açıktır .."

               Sartre Varoluşçuluğu kısaca yukarıdaki gibi tanımlıyor . Kitapta bize uzun uzun varoluşçuluğun tanımı yapılmıyor sadece varoluşçuluğa yöneltilen eleştirilere yanıt veriliyor . Kitapta Varoluşçuluğa yapılan bir kaç eliştiriye Sartre ' nin cevapları şu şekilde ;

Varoluşçuluğa göre insan kavramı  nasul tanımlanır ?
 Varoluşçuluk denildiği zaman çoğumuzun ilk söyleyeceği ;  " Varoluş özden önce gelir " cümlesi olacaktır . İşte kilit nokta gerçekten de bu cümle .İnsan başta hiçbir şeydir varoluşçuluğa göre .. Daha sonra kendini nasıl yaparsa öyle olacaktır . Yaptığı seçimlerle ,asıl insan kendini bulur . Yani insan kendinden sorumludur . Ve  aslında tüm insanlığa karşı da sorumludur .


" İnsan kendi kendini seçer . " 

        Ve seçtiğimiz şeyleri bir bakıma değerli gördüğümüz için seçeriz .Hep iyiyi ( iyi sandığımızı) seçeriz . "Bunaltı " kavramı da burada devreye girer işte !  Varoluşculuk bunu şöyle açıklar ; 
" İnsanlar bunaltıdadır ." Bu seçme özgürlüğü kişinin kendine ve tüm insanlığa karşı bir sorumluluk duymasına neden olur . Bu da kişiyi bunaltıya sürükler. Belki de varoluşçuluğa yöneltilen en büyük eleştiride burada ortaya çıkar . İnsanlar seçimlerinin sorumluluğunu almamak , bunaltı  yaşamamak için seçim yapmazlar . Bu da eylemsizlik olarak  ortaya çıkar .Ve diğer felsefeler Varoluşçuluğu eylemsizlikle suçlar  . 
Ne istersek seçebiliriz , elimizde olmayan seçmemektir.Gerçi her zaman seçebiliriz ama seçememenin de bir çeşit  seçme  olduğunu bilmek zorundayız. 

         Sarte eylemsizlik eleştirisine şöyle yanıt verir ; .Ancak eylem içinde gerçeklik vardır . İnsan kendi yaptığı , gerçekleştirdiği kadar vardır yani hayatındaki eylemlerin toplamı kadardır insan .

"İnsan bir girişimler zinciridir .İnsan bu girişimleri yaratan bağlantıların toplamıdır ." 

        Varoluşçuluk kötümser olmakla da suçlanmıştır . Sartre bu eleştiriye cavap verirken kötümser değil , iyimser sertlikten bahseder bunu da şu örnekle açıklar ; Korkak bir insan varsa ortada  Varoluşculuk şöyle der ; "Bu adam kotkaklığından sorumludur ." Çünki kişi yüreği ya da beyni korkak olduğu için korkak değildir .Onun korkaklığı , kendini o duruma düşürmesinden gelir . Eylemleriyle kendini o duruma düşürür . Ve ekler Sartre ama yine eylemleriyle bir kahramana dönüşebilir bu olasılık her zaman vardır , hiç kapanmaz.
"Korkak kendi kendini korkak yapar , kahramansa kendi kendini kahraman . Korkak ya da kahraman olmak insanın elindedir. " 
        Kitapta başka bir çok eleştiri ve Sartre ' nin bu eleştirilere verdiği cevaplar  var. Kitabı bitirdiğinizde Varoluşçuluk ile ilgili genel bir fikriniz oluyor .Gayet akıcı ve dili çok basit . Varoluşçuluk felsefesini merak ediyorsanız okuyun , okutun :) 

         

"Dünya ' dan çok kendinizi yenin ." 





Yorumlar

Popüler Yayınlar