Yeni Başlayanlar için "Varoluşçuluk"
Sartre Varoluşçuluğu kısaca yukarıdaki gibi tanımlıyor . Kitapta bize uzun uzun varoluşçuluğun tanımı yapılmıyor sadece varoluşçuluğa yöneltilen eleştirilere yanıt veriliyor . Kitapta Varoluşçuluğa yapılan bir kaç eliştiriye Sartre ' nin cevapları şu şekilde ;
Varoluşçuluğa göre insan kavramı nasul tanımlanır ?
Varoluşçuluk denildiği zaman çoğumuzun ilk söyleyeceği ; " Varoluş özden önce gelir " cümlesi olacaktır . İşte kilit nokta gerçekten de bu cümle .İnsan başta hiçbir şeydir varoluşçuluğa göre .. Daha sonra kendini nasıl yaparsa öyle olacaktır . Yaptığı seçimlerle ,asıl insan kendini bulur . Yani insan kendinden sorumludur . Ve aslında tüm insanlığa karşı da sorumludur .
" İnsan kendi kendini seçer . "
Ve seçtiğimiz şeyleri bir bakıma değerli gördüğümüz için seçeriz .Hep iyiyi ( iyi sandığımızı) seçeriz . "Bunaltı " kavramı da burada devreye girer işte ! Varoluşculuk bunu şöyle açıklar ;
" İnsanlar bunaltıdadır ." Bu seçme özgürlüğü kişinin kendine ve tüm insanlığa karşı bir sorumluluk duymasına neden olur . Bu da kişiyi bunaltıya sürükler. Belki de varoluşçuluğa yöneltilen en büyük eleştiride burada ortaya çıkar . İnsanlar seçimlerinin sorumluluğunu almamak , bunaltı yaşamamak için seçim yapmazlar . Bu da eylemsizlik olarak ortaya çıkar .Ve diğer felsefeler Varoluşçuluğu eylemsizlikle suçlar .
Ne istersek seçebiliriz , elimizde olmayan seçmemektir.Gerçi her zaman seçebiliriz ama seçememenin de bir çeşit seçme olduğunu bilmek zorundayız.
Sarte eylemsizlik eleştirisine şöyle yanıt verir ; .Ancak eylem içinde gerçeklik vardır . İnsan kendi yaptığı , gerçekleştirdiği kadar vardır yani hayatındaki eylemlerin toplamı kadardır insan .
"İnsan bir girişimler zinciridir .İnsan bu girişimleri yaratan bağlantıların toplamıdır ."
Varoluşçuluk kötümser olmakla da suçlanmıştır . Sartre bu eleştiriye cavap verirken kötümser değil , iyimser sertlikten bahseder bunu da şu örnekle açıklar ; Korkak bir insan varsa ortada Varoluşculuk şöyle der ; "Bu adam kotkaklığından sorumludur ." Çünki kişi yüreği ya da beyni korkak olduğu için korkak değildir .Onun korkaklığı , kendini o duruma düşürmesinden gelir . Eylemleriyle kendini o duruma düşürür . Ve ekler Sartre ama yine eylemleriyle bir kahramana dönüşebilir bu olasılık her zaman vardır , hiç kapanmaz.
"Korkak kendi kendini korkak yapar , kahramansa kendi kendini kahraman . Korkak ya da kahraman olmak insanın elindedir. "
Kitapta başka bir çok eleştiri ve Sartre ' nin bu eleştirilere verdiği cevaplar var. Kitabı bitirdiğinizde Varoluşçuluk ile ilgili genel bir fikriniz oluyor .Gayet akıcı ve dili çok basit . Varoluşçuluk felsefesini merak ediyorsanız okuyun , okutun :)
"Dünya ' dan çok kendinizi yenin ."
Yorumlar
Yorum Gönder